Hiện nay trên thế giới đã có rất nhiều người biết đến thương hiệu A. Lange & Söhne nhờ việc marketing xuất sắc của mình và những cuốn sách của tác giả Reinhard Meis cùng các nhà báo, những nhà sưu tập sành sỏi.

Bài viết này là nơi để mọi người cùng tìm hiểu, khám phá về A. Lange & Söhne hiện đại, thứ đã định hình nên đồng hồ ngày nay và văn hóa của ngành sản xuất nước Đức. Tuy nhiên, có một thời đại mà không nhiều người biết đến, thậm chí không được coi trọng một cách xứng đáng như chính thương hiệu đã đề cập, đó chính là thời đại giữa năm 1845 và 1990.

Để thực sự hiểu về A. Lange & Söhne và ngành công nghiệp chế tác đồng hồ tại Glashütte ngày nay, chúng ta cần phải nhìn lại cội nguồn. Chỉ khi đó, chúng ta mới cảm nhận hết được giá trị của những tác phẩm nghệ thuật cơ khí mà chúng ta đang sở hữu trên cổ tay.

Và chúng ta sẽ bắt đầu với Ferdinand Adolph Lange – Người sáng lập nên thương hiệu A. Lange & Söhne.

Ferdinand Adolph Lange sinh năm 1815, con trai của ông Johann Samuel Lange. 

Khi còn nhỏ, cha mẹ ông ly thân và ông đã được một gia đình nhận nuôi. May mắn cho ông ấy và cũng may mắn cho chúng ta là gia đình đó đã cho ông cơ hội được học hành đàng hoàng. 

Năm 1829, khi vừa tròn 14 tuổi, ông đã trúng tuyển Đại học kỹ thuật Dresden. Việc học trong trường khá khắt khe: có sáu ngày trong tuần, được chia thành ba ngày làm việc lý thuyết và ba ngày thực hành thủ công, dưới sự hướng dẫn của  giảng viên. Và  thầy của ông không ai khác chính là Christian Friedrich Gutkaes, người đã chế tạo ra chiếc đồng hồ 5 phút nổi tiếng ở Nhà hát Opera Semperoper, Dresden và sau này là thợ đồng hồ cho cung điện.

Sau 6 năm học tập chăm chỉ ở trường, ông đã hoàn thành khóa học việc của mình với bằng xuất sắc và tiếp tục làm việc với thầy Gutkaes với tư cách là trợ lý trong hơn hai năm. 

Trong quá trình học tập, làm việc với Gutkaes, Ferdinand Adolph Lange đã bộc lộ tài năng thủ công, tinh thần làm việc và trí thông minh của mình nên Gutkaes rất quý mến ông và tán thành ông với cô con gái  Antonia của mình. 

Tuy nhiên, tham vọng của Lange lúc bấy giờ vẫn là trở thành một bậc thầy về chế tác đồng hồ và để đạt được chúng, anh quyết định cải thiện bản thân, bước vào hành trình học hỏi từ những gì tốt nhất trên thế giới – nhờ việc học ngôn ngữ song song với việc chế tạo đồng hồ, ông đã thông thạo tiếng Pháp và học tập tại Paris, Thụy Sĩ và Anh. 

Năm 1837, ông tới làm việc gần Paris với thợ đồng hồ người Áo - Joseph Thaddeus Winnerl (1799-1886) – người từng là học trò của Abraham-Louis Breguet và điều hành một xưởng đồng hồ hàng đầu tại Pháp. Ferdinand Adolph Lange là người quản lý xưởng và cùng lúc đó theo học thiên văn và vật lý tại Đại học Sorbonne ở Paris. Và điều quan trọng nhất là ông đã nâng cao kỹ năng chế tác đồng hồ của mình với những giáo viên nổi tiếng ở Paris.

Rất hài lòng với công việc của Lange, Winnerl đã đề nghị ông ở lại làm việc lâu hơn nhưng ông đã từ chối lời đề nghị, một phần bởi vì trong bức thư Gutkaes viết cho ông trước chuyến hành trình sang Pháp đã nhắc ông quay trở lại.

Gutkaes đã viết cho ông: “Đừng quên quê hương của mình!. Nó sẽ đón bạn trở về với vòng tay rộng mở nếu bạn trở về một ngày nào đó. Khi bạn đã giàu kinh nghiệm, và chứng tỏ mình xứng đáng với nghệ thuật chế tác đồng hồ, thứ mà bạn có thể phát triển, làm phong phú hơn nhiều.”

Năm 1841 ông quay trở lại Dresden, nơi con gái của Gutkaes - Antonia đang chờ đợi ông. Ferdinand và Antonia kết hôn vào năm 1842, cũng là lúc ông nhận được bằng thợ thủ công cao cấp của mình. Cùng năm đó, cha vợ của ông được bổ nhiệm làm thợ đồng hồ hoàng gia và được cấp cho một căn hộ trong cung điện.

Bản phác thảo và cuốn sổ tay du lịch với tất cả các bảng tính, bản vẽ thiết kế, cơ cấu và tính toán cho thấy Ferdinand Adolph Lange rất ham học hỏi và tỉ mỉ trong việc tiếp cận các vấn đề về đồng hồ. Ông chế tạo các bộ phận đồng hồ, đặc biệt là bánh răng, có thông số kỹ thuật thường được tính bằng đơn vị Paris (1 Paris line tương đương với 2.2558 milimét) cho đến bây giờ. Ông chuyển đổi tất cả các đơn vị đo lường sang hệ mét – đó vẫn là một điều mới lạ vào thời điểm này.

Vì vậy, không có gì ngạc nhiên khi Ferdinand Adolph Lange đạt được thành công lớn như một đối tác trong công ty của thầy và cha vợ của mình Gutkaes trong một khoảng thời gian ngắn - cả về việc làm thợ đồng hồ và doanh nhân. Tham vọng kinh doanh của ông, cũng như lương tâm xã hội và ý thức công dân của ông đã thúc đẩy ông tiến lên. 

Ông bắt đầu phát động một chiến dịch, với kế hoạch vô cùng táo bạo, đó là ông muốn xây dựng nhà máy chế tác đồng hồ  của riêng mình ở Erzgebirge, tạo ra một điểm nhấn khác biệt so với các nhà máy đồng hồ tinh xảo ở Anh và Thụy Sĩ.

Để thực hiện một công việc như vậy, ông cần có nguồn tài chính đủ mạnh. Vì vậy, ông đã viết một lá thư gửi cho hội đồng cao cấp của Saxony, trình bày một kế hoạch kinh doanh chi tiết. Một phần cho thấy ý định của ông được trích dẫn như sau:

“…Nếu hội đồng cao cấp có khả năng và sẵn sàng cấp phát các phương tiện cho việc thành lập một tổ chức với phúc lợi của 10-15 người trẻ tuổi, và giao cho tôi vai trò lãnh đạo, tôi tin rằng trong một tương lai gần, sự sinh kế và thịnh vượng sẽ lan rộng đến nhiều người bất hạnh này…”

Sau những cuộc thảo luận dài dòng với hội đồng, vào ngày 7 tháng 12 năm 1845, Ferdinand Adolph Lange đã thành lập A. Lange & Cie. 

Như đã hứa, ông bắt đầu với 15 thanh niên. Nhân viên của ông bắt buộc phải làm việc với ông ít nhất 5 năm, và sau đó, Lange khuyến khích những người học việc của mình tạo ra những công ty chuyên biệt của riêng mình, giống như ở Thụy Sĩ. 

Ông không chỉ khởi động một nhà máy, mà còn tạo ra một cụm đồng hồ ở khu vực này cùng với các đồng nghiệp của mình là Julius Assmann, Adolf Schneider và Moritz Grosmann. Theo thời gian, mỗi một bộ phận của đồng hồ sẽ có một Chuyên gia đảm nhận, sản xuất riêng lẻ với chất lượng cao nhất có thể.